Conceptkerndoelen digitale geletterdheid

In een wereld waar smartphones onze metgezellen zijn, social media onze virtuele speeltuin is en zelfs onze koelkasten met ons kunnen praten, is het duidelijk dat digitale geletterdheid niet langer een extraatje is, maar een absolute must! Gelukkig ziet de Nederlandse overheid dit ook in: digitale geletterdheid is essentieel. Bij Basicly vind je duidelijkheid en richting. Oók nu de conceptkerndoelen er zijn. Zo houden we het samen leuk en overzichtelijk!

In april 2022 gaf het ministerie van OCW SLO de opdracht om het landelijke

curriculum te actualiseren. Onderdeel van deze opdracht was de ontwikkeling van kerndoelen voor het primair onderwijs, de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs ((v)so).

Op 6 maart 2024 heeft SLO deze conceptkerndoelen voor onder andere digitale geletterdheid opgeleverd en overhandigd aan demissionair minister Mariëlle Paul. SLO laat weten:

"Kerndoelenteams van leraren, vakexperts en curriculumexperts hebben het afgelopen jaar gewerkt aan conceptkerndoelen voor deze leergebieden. Deze teams zijn hierin professioneel en deskundig bijgestaan door advieskringen, met vertegenwoordigers uit de onderwijssector en van maatschappelijke organisaties. Ook heeft een groep experts meegekeken en advies gegeven om te zorgen dat de kerndoelen geschikt zijn voor leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs." (SLO, 6 maart 2024)

Veel scholen besloten al vóór de komst van deze kerndoelen aan de slag te gaan. Eerder voorzag SLO ons gelukkig al van aanbodsdoelen voor het PO en het VO, gevolgd door bouwstenen en adviezen van Curriculum.nu. Doordat SLO nu conceptkerndoelen heeft ontwikkeld, wordt de volgende stap gezet. Er is nu een kader waaronder aanbodsdoelen vallen.

Bron: SLO - 'Meer over inhoudslijnen'

De komst van deze conceptkerndoelen zijn een mooie mijlpaal en brengen tegelijkertijd interessante vragen met zich mee. Wij vertellen jou wat je moet weten:

Zoals SLO aangeeft, gaat het om een conceptversie van de kerndoelen voor digitale geletterdheid. Dus nee, je hoeft niet direct actie te ondernemen. Eerst volgt de fase van beproeven. Als school ben je nog niet verplicht om aan deze conceptkerndoelen te voldoen. SLO kan na de beproeving nog besluiten de doelen aan te passen. SLO laat weten:

"Wij verwachten dat we voor burgerschap en digitale geletterdheid de fase van beproeven begin 2025 is afgerond. Daarna start het ministerie van OCW het wetgevingstraject. Daar is ongeveer een jaar mee gemoeid. Daarna worden de kerndoelen landelijk [...] ingevoerd." (SLO, 2024).

Voorheen deelde SLO de aanbodsdoelen voor digitale geletterdheid in vier domeinen in: Mediawijsheid, praktische ICT-vaardigheden, Digitale informatievaardigheden en Computational Thinking. Dit blijft zo. Echter: er komen drie schillen omheen om de kerndoelen en domeinen beter te duiden:

A - Praktische kennis en vaardigheden

​B - Ontwerpen en maken

​C - Wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving

Deze herverdeling zegt weinig over de inhoud van de lessen die je bij Basicly vindt. Wel heeft het invloed op de toekomstige onderverdeling van lesmaterialen. Wij zullen bekijken onder welk domein de bestaande materialen kunnen vallen. Dit hoeft echter geen invloed te hebben op jullie jaarplanning of op de manier waarop je nu lesgeeft.

Wat ook opvalt is dat er veel aandacht is voor artificiële intelligentie (AI), zowel voor het primair onderwijs, als het voortgezet onderwijs.

Binnen deze conceptkerndoelen maakt SLO nu ook onderscheid tussen aanbodsdoelen (gericht op de school) en beheersings- en ervaringsdoelen (gericht op de leerling). Zo wordt duidelijk wat leerlingen aan het einde van de basisschool en na de onderbouw van het VO moeten kennen of kunnen of wat zij simpelweg ervaren moeten hebben. Dit geldt ook voor het (v)so met het uitstroomprofiel vervolgonderwijs.

Daarnaast wordt wederom benadrukt dat digitale geletterdheid een vakoverstijgend leergebied is. SLO heeft tijdens de ontwikkeling van de kerndoelen afgestemd met andere leergebieden. Zo hebben ze zich samen georiënteerd op mogelijke overlap om bijvoorbeeld in kaart te brengen welke doelen complementair aan elkaar zijn. Zo doet SLO al een aanzet richting het combineren van digitale geletterdheid met bestaande vakgebieden, waar mogelijk en gewenst.

Bij klas 3 van het voorgezet onderwijs gaan ze hier nog een stap verder in. Hier worden mogelijke connecties met bestaande vakken als Nederlands, wiskunde en maatschappijleer gespecificeerd. Doelen voor digitale geletterdheid kunnen vanaf klas 3 mogelijkerwijs bij deze vakken ondergebracht worden, zo geeft SLO aan.

Bij Basicly zijn wij tijdens dit ontwikkelproces van de kerndoelen geregeld in gesprek geweest met SLO. Dit blijven wij uiteraard doen. Zo blijven wij up to date en kunnen wij ons aanbod aan laten sluiten op de kerndoelen die er uiteindelijk komen. Zo kun je als school lessen blijven geven en inzien of je met je planning voldoet aan de kerndoelen.

Zeker niet! Vrijwel alle bestaande lessen die je bij Basicly vindt, zijn onder te brengen bij de conceptkerndoelen die door SLO gedeeld zijn. Daar komt bij: wanneer je digitale geletterdheid met Basicly hebt aangeboden, dan heb je onderdelen van onze leerlijn aangeboden. Deze leerlijn is onder andere gebaseerd op de aanbodsdoelen van SLO en de adviezen van Curriculum.nu en was dus gestoeld op de materialen die tot dusver ter beschikking zijn gesteld door de Nederlandse overheid. Super dus!

Bij Basicly werken wij continu aan het actualiseren, uitbreiden en aanscherpen van onze materialen. Hier gaan wij gewoon mee door. Ondertussen houden wij de resultaten van de beproevingsfase in de gaten, zoals we dit ook altijd hebben gedaan bij de ontwikkelingen omtrent de aanbodsdoelen. Wij denken na over een werkbare transitie en blijven hierbij in gesprek met SLO én met scholen. Zo kunnen wij op onze beurt jou weer op de hoogte houden! Ook wanneer de kerndoelen definitief zijn, kun je dus met ons blijven werken aan dit leergebied en weet je zeker dat je met Basicly voldoet aan de kerndoelen.

Nieuwsgierig naar de conceptkerndoelen en de toelichting van SLO? Je vindt het hier: