Geschreven door Laura Justin, fysiotherapeut in Australië

Menopauze wordt gedefinieerd als de periode na de laatste menstruatie van een vrouw, bevestigd nadat zij 12 maanden geen menstruatie heeft gehad (of wanneer de eierstokken operatief verwijderd zijn).

Bij vrouwen die niet geopereerd zijn en geen beschadigde eierstokken hebben, vindt de menopauze meestal plaats tussen 40 en 58 jaar.

Overgang is de overgangsperiode tot de laatste menstruatie. Kenmerken van deze periode zijn schommelingen in hormoonspiegels en symptomen. Deze fase kan wel 6 jaar duren voordat de menopauze daadwerkelijk plaatsvindt.

De ervaren veranderingen tijdens de menopauze en de overgang worden veroorzaakt door de schommelingen en uiteindelijke afname van hormonen, vooral oestrogeen.

Oestrogeen zorgt voor:

Tijdens de perimenopauze gaan de oestrogeenniveaus schommelen en worden ze onvoorspelbaar. Uiteindelijk loopt de productie terug tot een heel laag niveau. Hierdoor krijgen sommige vrouwen symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, hartkloppingen, hoofdpijn, slapeloosheid, vermoeidheid, lagere botdichtheid, depressie en spierpijn. In deze periode kunnen ook veranderingen optreden in het seksleven, zoals vaginale droogte en een laag libido. Bedenk dat niet alle vrouwen al deze symptomen ervaren. Sommige vrouwen hebben nauwelijks last tijdens deze levensfase.

Oestrogeen speelt een belangrijke rol in het sterk en soepel houden van de weefsels van onze vulva, vagina, blaas en bekkenbodemspieren. Doordat de oestrogeenniveaus afnemen tijdens de menopauze kunnen de weefsels van de vulva, vagina en urinebuis dunner en minder elastisch worden, wordt de vagina droger en ook de bekkenbodemspieren worden dunner en minder flexibel.

Ongeveer 50% van de vrouwen in de menopauze meldt hinderlijke bekkenklachten, zoals.

Symptomen aan de vagina/vulva:

Blaasklachten:

Symptomen tijdens de seks:

Zwaar gevoel:

Het is bewezen dat training van de bekkenbodemspieren de bekkenklachten als gevolg van de menopauze kan verminderen.

Regelmatige bekkenbodemtrainingen - door middel van kegeloefeningen of gebruik van de bekkenbodemtrainer - zorgt voor minder verlies van spierspanning of kracht als gevolg van de hormonale veranderingen tijdens de menopauze. Sterke en gezonde bekkenbodemspieren vormen een hangmat onder de bekkenorganen en dragen en steunen deze - waardoor het zware gevoel of bobbels in de vagina (verzakking) afneemt.

Deze spieren spelen ook een rol bij het afsluiten van de urinebuis en het verminderen van urineverlies.

Een afname van het intieme genot wordt vaak genoemd door vrouwen in de menopauze.

Om deze effecten te verminderen, kan het behoud van een sterke bekkenbodem door middel van training van de bekkenbodemspieren het intieme genot verhogen en het orgasme verbeteren voor de vrouw én haar partner. Bij vrouwen die last hebben van een droge vagina kunnen topicale crèmes worden aangebracht in de vagina om de droogheid, jeuk en branderig gevoel te verminderen en het genot tijdens het vrijen te vergroten.

Fit en actief blijven tijdens de menopauze is belangrijk voor het algehele welzijn en het verminderen van de menopauzeklachten. Krachttraining met weerstand (zoals gewichttraining) zorgt voor behoud van spierspanning en spiermassa die vaak afnemen door de hormonale veranderingen tijdens de menopauze.

Gewichtdragende beweging, zoals wandelen of hardlopen is ook belangrijk, want dit helpt voor het behoud van de botdichtheid en botsterkte. Tijdens en na de menopauze is dit extra belangrijk, omdat vrouwen tijdens deze fase een hoger risico lopen op osteoporose en botbreuken.

Actief blijven en goed eten helpen ook om op een gezond gewicht te blijven en verminderen de kans op aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en depressie, die na de menopauze ook vaker voorkomen bij vrouwen.

Raadpleeg je zorgverlener als je zorgwekkende symptomen ervaart in verband met de veranderingen door de menopauze, want zij kunnen helpen om jouw gezondheid en hormonen te ondersteunen tijdens deze wellicht wat turbulente tijd.